مژده آقا مژده ، آشنایی با طریقه شمارش سلولهای خون در آزمایشگاه (روش دستی)

مژده آقا مژده آقا، من این لام خونی را خودم رنگ آمیزی کردم.

به قلم :  آموزشیارآزمایشگاه

دانش آموزبا خوشحالی : آقا اجازه ،اجازه هست ؟ آقا،من این لام خونی را برای اولین بار خودم رنگ آمیزی کردم

آموزشیارآز: آفرین،آفرین برشما حالا بهتره خودتان مراحل انجام کار را برای بچه ها توضیح بدهید

دانش آموز: آقا اول آمدم روی واقعی لام خونی را مشخص کرده، وعلامت زد م مقصودم همان طرف لام که قبلا رویش خون کشیده بودم را می گویم، آقا ،

بعد الکل متانول  روی لام ریختم

الکل که از روی لام پرید  و لام حسابی خشک شد .

آمدم و رنگ گیمسا را به نسبت یک به ده رقیق کردم یعنی (1cc رنگ برداشتم داخل یک لوله آزمایش بزرگ  ریختم وسپس + 9cc آب به آن اضافه کرده ) مخلوط کردم

آمدم روی لام محلول رقیق شده رنگ گیمسا ریختم.

باید 25 دقیقه انتظار می کشیدم . زمان به سختی طی می شد ۲۵دقیقه صبر کردم

بعد رنگ روی لام را دور ریختم، برای اینکه رنگ های اضافی شسته بشه  لام را زیر جریان ملایم شیرآب گرفتم سطح لام به رنگ آبی متمایل به بنفش شده بود.

برایم خیلی جالب بود،آقا! از خوشحالی درپوستم نمی گنجیدم.

به هر شکلی بود ، لام را خشک کردم . روی لام یک قطره روغن ایمرسیون چکاندم .

و زیر میکروسکوپ با عدسی شیئی (100X) نگاهش کردم

وای عجب محشری بود! آقا! زیر میکروسکوپ در سطح لام یک سری اجسام گرد .

مثل سکه های دو ریالی تقریبا هم اندازه ، کنارهم ، تعدادیشون همدیگر را پوشانده بودند.

تعداد شون خیلی زیادبود، آقا

مربی آزمایشگاه : بعله آفرین اینها که گفتید گلبول های قرمز هستند،گلبول های قرمز هسته ندارند،ازماده ای به نام هموگلوبین پرشده اند. تعدادشان در هرمیدان میکروسکوپی زیاد است، مثل این  سلول ها اینجا  آخه، واحدشان به میلیون است مثلا ۵ میلیون گلبول قرمز در میلی متر مکعب

دانش آموز : آقا اجازه؟ یک نوع سلول دیگه هم دیده میشد،اندازه اش کمی بزرگتراز گلبول های قرمز، یک هسته بزرگ و یک پارچه داشت، مثل اینکه تمام سلول را هسته پرکرده، سیتوپلاسم سلول  خیلی کمه آقا .  مربی آزمایشگاه :هزار آفرین ! بله این ها که گفتید همه تعریف لنفوسیت بود، اسم این سلول هسته دار لنفوسیت است . لنفوسیت ها هم جزء گلبول های سفید محسوب می شوند اینجا  به قلم مهدی خواجه آموزشیار آزمایشگاه سلام گویچه قرمز

دانش آموز : آقا اجازه؟ یک سری سلول هم داخل لام خونی وجود دارند

اندازه این سلول ها بزرگتر ولی تعدادشان خیلی کمتر ازتعداد گلبول های قرمز ند

آقا این سلول ها هسته دارند. هسته این سلول ها مثل حرف E انگلیسی است

مثل این سلول   نوتروفیل

آموزشیارآز: بلی ، اسم این سلول نوتروفیل است . نوتروفیل ها جزء گلبول های سفید محسوب می شوند.

آموزشیارآز: نوتروفیل یک هسته چند لوبه دارد. بطوریکه لوب ها توسط یک رشته کروماتین بهم وصل می شوند

توضیح

آموزشیارآز:اجازه بدهید یه توضیح کوچولو بدهم . درخون یک شخص نرمال ممکن است۵ نوع گلبول سفید یافت شود. بزرگترین سلول درجریان خون انسان منوسیت است .

نوتروفیل ها و لنفوسیت ها بیشترین درصد گلبول سفید خون را دارا هستند

منوسیت ها، بازوفیل ها وائوزینوفیل ها کمترین درصد گلبول سفید خون را تشکیل میدهند.

منوسیت ها MONOCYT ها یک هسته لوبیائی شکل دارند.سیتوپلاسم منوسیت ها زیاد وآبی روشن است

بازوفیل ها

آموزشیارآز: در باره  بازوفیل ها بگویم هسته  این سلول  چند قسمتی است. ویژگی مهم این سلول وجود دانه های نسبتا زیاد سیاه رنگ در داخل سیتوپلاسم سلول که این دانه هاحتی  روی هسته سلول را پوشانده اند. بطوریکه هسته سلول به سختی دیده می شود.سلولBasophil

دانه های داخل سیتوپلاسم بازوفیل ها حاوی ماده هیستامین هستند. که نقش مهمی در واکنشهای آ لرژیک  دارند.

ائوزینوفیل

ائوزینوفیل ها:این سلول یک هسته دو قسمتی دارد. در سیتوپلاسم این سلول دانه های فراوان نارنجی درشت دیده می شود . که مهم ترین مشخصه این سلول است . البته دانه ها به درشتی دانه های بازوفیل نیست و روی هسته را نمی پوشانند. ائوزینوفیلEOSINOPHIL

دانش آموز : آقا من این گسترش را از خون خودم تهیه کرده ام. من از این نوع سلول (ائوزینوفیل) چند تا ئی در زیرمیکروسکوپ دیدم . آقا آموزشیارآز: ائوزینوفیل ها دربعضی از بیماری انگلی (بیماری کرمی) وبیماری های حساسیتی در خون افزایش می یابد. تعداد طبیعی ائوزینوفیل هادر خون (5-1) در صد گلبول های سفید خون را تشکیل میدهد.

دانش آموز :اتفاقا آقا من حساسیت فصلی دارم .اواسط فروردین که میشه با گرده افشانی  درختان عطسه هایم همراه با آبریزش از بینی شروع میشه امسال هنوز داروی ضد حساسیت مصرف نکرده ام.

آقا اگر میشه در رابطه با طریقه شمارش وتعیین درصد گلبول های سفید خون توضیح دهید. وبرایم مشخص کنید  مخصوصا تعداد ائوزینوفیل های خونم بر روی لام گسترش خونی ام چند در صد است . می خواهم بدانم آیا تعدادش نرمال است؟

آموزشیارآز: این کار را در جلسه بعدی دنبال خواهیم کرد ، پس تا آن زمان بدرود. دانش آموزان : آقا خدا قوت، تشکر پدید آورنده : مهدی خواجه آموزشیار آزمایشگاه خون شناسی دانش آموزی سلام گویچه قرمز

پیشنهاد آموزشیارآزمایشگاه سلام گویچه قرمز:مشاهده این فیلم جالب را هرگز از دست ندهید  فیلم(ویدیو) گلبول های قرمز، نوتروفیل ، لنفوسیت ، پلاکت های خون توسط مهدی خواجه

در خاتمه این مبحث،  نمونه گزارش کارآموزی دانشجویان رشته علوم آزمایشگاهی را می گذارم، توصیه می کنم حتما این گزارش کار ها را با دقت مطالعه بفرمایید برای شناسایی ، تشخیص و تمایز سلول های خون محیطی بسیار آموزنده است  1-نمونه گزارش کار دانشجویی در رابطه با  منوسیت و لنفوسیت  2-نمونه گزارش کار دانشجویی در رابطه با نوتروفیل و لنفوسیت 3-نمونه گزارش کار دانشجویی در رابطه با مونوسیت ، ائوزینوفیل ،بازوفیل